Trà Xanh Long Tỉnh là gì?
Trà Long Tỉnh thuộc dòng trà xanh, xuất xứ từ khu vực Tây Hồ, Hàng Châu, Tỉnh Chiết Giang, có 1.200 năm lịch sử. Long Tỉnh được xếp vào một trong những loại trà nổi tiếng Trung Quốc, sinh sôi và phát triển trong một vùng xác định rộng khoảng 168 km² ở tỉnh Chiết Giang gần Tây Hồ.
Đồi Trà Long Tỉnh Tây Hồ - Hàng Châu, Chiết Giang - Ảnh: Sưu tầm
“Long” là rồng, “Tỉnh” là cái giếng, “Long Tỉnh” nghĩa là giếng rồng. Long Tỉnh có tên gọi thời xưa là Long Hoằng dùng để chỉ những hồ nước có hình tròn, nước luôn đầy ắp quanh năm, đại hạn cũng không cạn, cổ nhân cho rằng những hồ nước (hay giếng) này luôn được thông với biển, trong đó có rồng trú ngụ.
"Ngự Trà" Vua ban
Có một truyền thuyết gắn liền với tên của loại trà ngon nổi tiếng này. Tương truyền vào thời Mãn Thanh, Hoàng Đế Càn Long đã đến thăm Long Tỉnh Tự (nằm ở phía Tây Bắc mà bây giờ là làng Long Tỉnh), Tây Hồ, Hàng Châu và được người dân bản xứ dâng loại trà này. Thoạt đầu khi thử trà, vua chưa ấn tượng lắm, rồi một lúc sau ngài cảm thấy hậu vị thanh ngọt, hương trà dai dẳng nên rất thích và tham gia hái trà cùng các thôn nữ trong vùng. Cùng lúc đó tùy tùng của Càn Long đã tới thông báo là Thái Hậu bị bệnh nặng, nhà vua vội vàng trở về Bắc Kinh, tiện tay nhét luôn những búp trà vừa hái vào trong túi. Bệnh tình của Thái Hậu không có gì đáng ngại, chỉ là do ăn uống bị chướng bụng, tiêu hóa kém, thêm phần nhớ con trai vì thế mà cơ thể cảm thấy mệt mỏi, không khỏe.
Long Tỉnh được Càn Long phong làm Ngự Trà, chuyên dùng để tiến cung - Ảnh: Sưu tầm
Khi vua về, thấy Càn Long, Thái Hậu đã bớt đi một nửa bệnh tình, bà ngửi thấy trên người nhà vua có một mùi hương dịu nhẹ, liền hỏi là thứ gì. Ông liền lấy trà trong túi ra pha, mùi trà tỏa lên rất thơm, sau khi Thái Hậu uống vào thì bệnh tình hoàn toàn hồi phục, sức khỏe trở lại như xưa. Điều này làm cho ngài rất vui, nên đã phong cho loại trà này là Ngự Trà. Tên Trà theo truyền thuyết cũng do vua Càn Long đặt, là khi ông nhìn xuống một giếng nước gần đó, thấy bóng của cây trà lung linh giống hình 1 con rồng đang bay lượn nên đã đặt tên là Long Tỉnh Trà. Từ đó trở đi Long Tỉnh trở thành loại trà tiến cung và được giới quý tộc vô cùng ưa chuộng. Vì búp trà được để trong túi của vua nên đã ép dẹt, tạo hình dáng đặc trưng, từ đó Trà Long Tỉnh được người dân chế biến theo hình dạng này.
Hình dáng dẹt đặc trưng của Long Tỉnh sau khi sao - Ảnh: Sưu tầm
Long Tỉnh là 1 trong Thập Đại Danh Trà nổi tiếng nhất của Trung Quốc, điển hình như:
- Là loại trà được nhắc đến nhiều nhất trong các bộ phim cổ trang.
- Là loại trà được dùng để mời các vị khách cấp quốc gia khi đến thăm đất nước.
- Là loại trà được người dân ưa thích và uống nhiều nhất.
Cách sản xuất Trà Long Tỉnh
Quá trình sao Trà Long Tỉnh cũng là bước quyết định màu sắc, hình dạng, hương vị của trà. Trước đây người dân thường dùng lửa hay than để sao, chính vì thế mà quá trình canh lửa trong khi sao trà là điều vô cùng quan trọng, hiện nay để tiện khống chế nhiệt độ, người ta dùng chảo điện.
Nghệ nhân Trà ở Hàng Châu - Ảnh: Sưu tầm
Theo truyền thống, quá trình sao Trà Long Tỉnh được chia thành hai giai đoạn: “Thanh Oa” và “Huy Oa”.
“Thanh Oa” là quá trình sao khô và tạo hình dạng cho búp trà, mỗi lần sao khoảng 120 gram búp trà tươi, áp dụng với mức nhiệt độ cao trước, sau đó sẽ giảm dần, trong khoảng nhiệt độ từ 300°C xuống 240°C, hoàn toàn sử dụng tay để đảo, nắm và hất.
Đợi lá mất đi một lượng nước nhất định, tiến hành quá trình tạo hình cho búp trà. Quá trình này sẽ dùng tay ép với lực từ nhẹ tới mạnh, đảo, hất búp trà cho đều từ 12 đến 15 phút. Vậy là xong giai đoạn “Thanh Oa”.
“Huy Oa” là giai đoạn làm cho trà tăng thêm độ khô, cũng như tạo sự đẹp mắt cho hình dáng búp trà, nhiệt độ duy trì trong khoảng 100°C, kéo dài từ 20 đến 25 phút.
“Thanh Oa” và “Huy Oa” - Ảnh: Sưu tầm
Quá trình sao trà chủ yếu sử dụng tay nên thường rất vất vả, cần người nghệ nhân phải có tâm huyết và yêu nghề. Đối với người mới học, tay bị phỏng là điều không thể tránh khỏi, quá trình kéo dài khiến tay trở nên chai sạn.
Đa phần nghề sao trà thường là cha truyền con nối, kỹ thuật và phương thức được truyền từ đời này sang đời khác. Đối với từng loại trà khác nhau sẽ có kỹ thuật và phương thức khác nhau, đi kèm theo đó là cách gia giảm nhiệt độ lửa, thực hiện thường xuyên và từ đó rút kinh nghiệm.
Các loại Trà Long Tỉnh
Long Tỉnh Tây Hồ - Ảnh: Sưu tầm
Loại trà nổi tiếng nhất: Long Tỉnh Tây Hồ
Là loại trà đặc thù nhất trong lịch sử và được chia làm bốn loại cho 4 vùng nhỏ hơn là: Sư (Sư Tử), Long (Rồng), Vân (Mây), và Hổ.
Theo thời gian, sự phân biệt này dần bị quên lãng và hiện tại được sửa lại thành các loại: Sư Phong Long Tỉnh, Mai Gia Long Tỉnh và tên gọi chung là Tây Hồ Long Tỉnh. Tuy nhiên giới sành trà vẫn xem loại trà Sư Tử là "crème de la crème", thượng hảo hạng.
Thời điểm hái trà ngon nhất: Long Tỉnh trước Thanh Minh
Loại trà được uống vào những tháng đầu tiên trong năm trước tiết Thanh Minh. Được làm từ những búp trà non hái trước ngày 5 tháng 4 hàng năm. Chu trình chế biến diễn ra rất ngắn, chỉ trước Thanh minh 10 ngày. Trà được hái sau thời điểm này là loại trà thuộc cấp thấp tên là Vũ Tiền Long Tỉnh (雨前龍井) - Long Tỉnh trước mưa.
Trong 10 ngày ngắn ngủi, những búp trà non trên đỉnh cây sẽ được những người có kinh nghiệm thu hái và được chế biến bằng quy trình đặc biệt; do đó, Long Tỉnh trước Thanh Minh luôn đắt hơn những loại Trà Long Tỉnh thông thường.
Địa điểm trồng trà ngon nhất: Sư Phong Long Tỉnh
Sư Phong Long Tỉnh - Đỉnh Sư Tử - Ảnh: Sưu tầm
Là một loại trong nhóm Tây Hồ Long Tỉnh, được trồng ở đỉnh Sư Tử. Loại trà này được đánh giá là có chất lượng cao nhất Trung Quốc; có vị tươi, hương thơm nồng và lưu lại rất lâu, có sắc xanh hơi vàng. Vị tươi mát, hương thơm đậm và bền. Lá trà dẹt, màu xanh nhạt.
Màu trà đẹp nhất: Mai Gia Ô Long Tỉnh
Cũng là một loại trong nhóm Tây Hồ Long Tỉnh. Loại trà này nổi tiếng với màu xanh ngọc bích rất hấp dẫn.
Đặc trưng và hương vị của Trà Long Tỉnh
Trong một kg Trà Long Tỉnh đặc biệt có khoảng 26.000 búp trà. Long Tỉnh trên núi Sư Phong được đánh giá là Long Tỉnh thượng phẩm, loại trà này khi hái có yêu cầu nghiêm ngặt, chỉ hái loại 1 búp, hoặc 1 búp 1 lá hay 1 búp 2 lá mới bung.
Các danh gia phẩm trà đời Thanh luôn ca tụng Trà Long Tỉnh rằng: “Ngọt thơm như hoa lan, u trầm mà không lạnh lẽo, nhấp vào thấy nhạt nhưng sau khi uống cảm thấy khí tươi mát tràn ngập kẽ răng, loại vị như là vô vị này mới đúng là chí vị”.
Đặc điểm nổi bật của Trà Long Tỉnh là có màu xanh vàng óng, hương thơm thanh thoát, nhẹ nhàng, uống vào có cảm giác êm ngọt trong miệng, hình dáng lá trà như lưỡi chim sẻ; được ví von là loại trà có 4 điểm tứ tuyệt “sắc xanh, hương thơm nhẹ nhàng, vị ngọt và hình dáng đẹp".
Trà Long Tỉnh khi pha uống sẽ thấy từng búp trà đứng thẳng, sắc nước xanh tươi và trong, mùi hương lan tỏa. Loại một búp một lá thì tục xưa gọi là “nhất kỳ nhất thương” có nghĩa là là một cờ một giáo được xem là loại cực phẩm.
Cách pha Trà Xanh Long Tỉnh
Khi pha, từng búp trà đứng thẳng, sắc nước xanh tươi và trong - Ảnh: Sưu tầm
Cách pha Trà Long Tỉnh: 3gr trà pha trong 250ml nước suối, nhiệt độ 80-85°C thời gian từ 3-4 phút
Tham khảo sản phẩm: Hộp Trà Xanh Long Tỉnh
