Lịch sử về Trà Đài Loan
Theo sử sách, Đài Loan là một hòn đảo hoang và có nhiều cây trà mọc dại trên núi. Người dân cũng hái những búp và lá trà non về pha uống, tuy nhiên những cây trà hoang đó không phải là thủy tổ của giống trà Đài Loan, mà trà ngày nay là do dân di cư từ lục địa Trung Hoa đem giống đếm đảo từ khoảng hơn 200 năm trước.
Các giống trà Đài Loan hầu hết có nguồn gốc từ lục địa Trung Hoa - Ảnh: Sưu tầm
Theo đó, giống trà Vũ Di được mang từ lục địa sang sớm nhất vào đời Thanh – triều Gia Khánh (1796-1820). Tiếp đó vào đời Hàm Phong, môt người tên Lâm Phượng Trì đã đem giống Oolong về trồng tại Ðông Ðính, Lộc Cốc – đây chính giống Oolong thủy tổ tạo Ðông Ðính Oolong ngày nay. Tới thời Thanh mạt, thì người ta mới gây giống được loại trà Bao Chủng và đem trồng, loại trà này giống với trà Thiết Quan Âm ở An Khê - Đại lục.
Sang đời Nhật thuộc (1895-1945), chính phủ Nhật khuyến khích việc trồng trà nên thời kỳ này diện tích các vườn trà của Ðài Loan lên đến mức cao nhất (46.000 mẫu hơn gấp đôi hiện nay), nhiều loại trà ngon cũng được chế biến ra vào thời kỳ này. Hai loại trà là Oolong và Bao Chủng chiếm một địa vị quan trọng trong kim ngạch xuất cảng ở Đài.
Trà Oolong và Bao Chủng là 2 loại được xuất khẩu nhiều nhất ở Đài Loan - Ảnh: Sưu tầm
Sang thời Dân Quốc, chính phủ Ðài Loan khuyến khích sản xuất trà đen (hồng trà) để bán cho các nước Tây Âu lấy ngoại tệ, và trà xanh để bán cho Hoa kiều ở nước ngoài. Năm 1973, trà xanh chiếm 78% kim ngạch xuất cảng trà đạt mức cao nhất từ trước đến nay.
Vì sao Đài Loan lại nổi tiếng về Trà như ngày nay?
Đảo quốc Đài Loan từng được thế giới mệnh danh là “Formosa” tức “hòn đảo xinh đẹp”. Với lãnh thổ gồm những vùng núi cao và khí hậu cận nhiệt đới, có nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng từ 25 đến 28 độ C, đây chính là một trong những lợi thế lớn để trồng và sản xuất trà. Nơi đây không những nắm giữ bí quyết sản xuất ra các loại trà ngon được nhiều người dân khắp thế giới ưa thích mà còn là quê hương của món “Trà Sữa” đang được ưa chuộng nhất hiện nay.
Những đồi trên trên vùng núi đảo quốc Đài Loan - Ảnh: Sưu tầm
Ngoài sản xuất ra những loại “quốc trà” riêng thì Đài Loan còn là nơi chế biến những loại trà nổi tiếng của các quốc gia khác theo công thức riêng của họ và và biến nó trở thành “đặc sản” của riêng vùng đất này.
Nếu ai quan sát kỹ một chút, sẽ thấy người Ðài Loan có những nếp sinh hoạt khác với người Trung Hoa tại đại lục. Ngược lại họ có nhiều điểm tương đồng với người Nhật trong cách thưởng ngoạn và nghệ thuật trà đạo. Tuy nhiên, họ vẫn bị ảnh hưởng với văn hóa truyền thống của Trung Hoa hòa lẫn với một vài nét của người dân bản xứ tạo nên một nền văn hóa riêng biệt thuộc về riêng người dân Đài Loan mà không nơi đâu có được.
Đài Loan là quê hương của món Trà Sữa nổi tiếng hiện nay - Ảnh: Sưu tầm
Trà Đài Loan về mặt giá cả có đắt hơn so với trà Trung Quốc nhưng vẫn được nhiều người yêu trà ưa chuộng. Bởi trà của đảo quốc này có hương vị riêng, do nỗ lực của những nông gia và những nhà khoa học đã gây giống và lai tạo khiến nó có những nét đặc sắc mà trà chính gốc tại lục địa không có được.
Trà Đài Loan có những loại nào?
Trà Đài Loan có rất nhiều loại và cũng có nhiều mức giá khác nhau. Tên các loại trà ở Đài Loan thường có nguồn gốc từ lục địa vì được lấy giống từ các vùng duyên hải Trung Hoa đem sang. Có thể nói trà trồng ở Ðài Loan đại đa số thuộc giống trà Oolong từ tỉnh Phúc Kiến nhưng vì cách chế biến nên được gọi bởi nhiều tên khác nhau.
Ở Ðài Loan đại đa số thuộc giống trà Oolong từ tỉnh Phúc Kiến nhưng vì cách chế biến nên được gọi bởi nhiều tên khác nhau - Ảnh: Sưu tầm
Có thể kể đến một số tên trà đặc sản ở Đài Loan như: Trà xanh (lục trà) Đài Loan, Trà Oolong, Trà Thiết Quan âm, Trà Alishan, Trà Earl Grey, Vũ Di, Thủy Tiên,… là những giống trà cổ. Trong thời gian gần đây, một số giống mới được lai tạo hay biến đổi nên có thêm trà Kim Tuyên, Thúy Ngọc, Tứ Quý Xuân Trà. Chúng thường được phân biệt theo cách ủ (oxi hóa) – không ủ hay ủ ít người ta gọi là Trà Xanh, ủ vừa gọi là trà Oolong còn ủ kỹ thì được gọi là Hồng Trà hoặc Trà Đen.
Những vùng trồng Trà ngon ở Đài Loan
Ở Đài Loan có nhiều khu vực trồng trà phổ biến nhất có thể kể đến: Vùng núi A Lý Sơn, Hồ Nhật Nguyệt (Sun Moon Lake), Luye, Đông Đính, Lộc Cốc, Bình Lâm, Nam Cảng (Đài Bắc),…
Vì sao Trà Sữa Đài Loan nổi tiếng đến vậy?
Ý tưởng đầu tiên được xuất phát từ một người bán trà rong tên là Nancy Yang. Vì để cạnh tranh với những quán trà khác và muốn thu hút thêm khách hàng là giới trẻ, người này đã nghĩ ra việc thêm một loại đồ uống mới, bổ dưỡng mang hương vị hoa quả, hương vị trái cây cũng như sữa vào món trà của mình. Ý tưởng này ngay lập tức đã rất thành công và trở thành một trào lưu mạnh mẽ ở Đài Loan với tên gọi Trà bong bóng. Đó chính là do những lớp bọt được tạo nên khi lắc đều, hương vị của các nguyên liệu quyện lại với sữa. Vì sự hấp dẫn đó mà các quầy hàng khác cũng làm theo cách này. Lúc đó là khoảng năm 1980 và món trà sữa đã ra đời từ đó…
Thơm ngon, dễ uống và lành tính với các dạng nguyên liệu phong phú, trà sữa nhanh chóng chiếm được cảm tình của công chúng - Ảnh: Sưu tầm
Thứ đồ uống không chỉ ngon, dễ uống, ngộ nghĩnh mà còn bổ dưỡng chính là những lý do trà sữa trân châu đã trở thành mối quan tâm lớn của giới trẻ nói chung và người Đài Loan nói riêng. Thú vui uống trà sữa cũng không còn bó hẹp ở các đối tượng nhất định mà nó như một lựa chọn thanh mát hơn cho những con người bận rộn. Khi được hỏi về lý do thích trà sữa và uống trà sữa như một thói quen, những người đều có những lý do khác nhau. Nhưng hầu hết đều đưa ra câu trả lời: nếu không uống trà sữa, họ không biết uống thứ gì khác. Quả thật, để tìm một thứ đồ tươi mát, đa dạng hương vị, dễ uống, dễ tìm mua, có lẽ ngoài trà sữa, không có loại đồ uống nào phù hợp hơn. Bởi trà sữa không làm mọi người quá kích thích như các loại cafe, rượu bia nhưng lại không quá nhạt nhẽo như trà thường.
Hiện nay, sự biến tấu của trà sữa Đài Loan rất đa dạng. Công thức pha trà trân châu là không cố định. Ở mỗi quán trà khác nhau, người ta thường có các cách pha chế khác nhau. Để làm phần nước trà cơ bản, người ta sử dụng các loại trà đen, trà xanh và đôi khi cả cà phê. Sự lan tỏa của trà sữa là rất lớn khi có rất nhiều người ưa chuộng sử dụng món nước này.
Trà Oolong Alishan - Ảnh: Sưu tầm
Trà Đài Loan Alishan là loại trà được chế biến từ những lá chè trồng ở trên núi Alishan – một cao nguyên xinh đẹp và thơ mộng của Đài Loan, là vùng đất trồng trà danh tiếng.
Alishan có lẽ là vùng núi nổi tiếng nhất và được tham quan nhiều nhất ở Đài Loan. Trà Alishan là một cái tên khá quen thuộc với những ai ghiền trà và trà sữa. Được chế biến từ lá và búp của những cây chè trồng trên độ cao hơn 1000m, trà Alishan là sự kết tinh hoàn hảo của địa thế trông đặc biệt và điều kiện thời tiết rất riêng của Alishan.
Những lá được sơ chế thủ công cầu kì sẽ đem đến cho du khách những ly trà thơm nồng lại rất tốt cho sức khỏe. Loại trà này có vị ngọt, thơm, mát lạnh => hương vị phức hợp của loại trà này đã làm nó trở nên rất nổi tiếng đối với khách du lịch trên khắp thế giới. Lá chè được thu hoạch hai lần một năm, vào mùa Xuân và mùa Đông. Các bạn yêu trà sữa chú ý nhé : Trà sữa Đài Loan mà không có trà Alishan thì không phải chính gốc Đài Loan đâu nhé.
Các loại Trà Oolong tại Đài Loan
Oolong Đài Loan có nguồn gốc từ Trà Oolong được mang sang từ Trung Quốc trong thời gian cuối thế kỷ XVII. Qua nhiều năm, nông dân trồng trà ở vùng miền núi của Đài Loan đã trồng ra nhiều giống trà đặc biệt để sản xuất những loại trà được xem là trà tốt nhất trên thế giới. Không phải là đáng ngạc nhiên rằng ngày nay Trà Oolong đang là loại trà tiêu thụ nhiều nhất tại Đài Loan.
Để sản xuất được trà Oolong, người ta phải qua nhiều quá trình chế biến cẩn trọng - Ảnh: Sưu tầm
Ô Long có nghĩa là rồng đen do khi mới chế biến ra trà có hình giống con rồng đen, nhưng trong quá trình vận chuyển làm cho sản phẩm bị dập nát nên người Đài Loan đã tìm ra quy trình chế biến hiện đại là vo thành từng viên tròn như hiện nay
Trà Đài Loan Oolong được trồng ở trên vùng đồi núi cao của Đài Loan (núi cao trên 1000 mét). Có một số khu vực được quy hoạch để chuyên trồng và sản xuất những loại Trà Oolong tốt nhất trên thế giới. Để sản xuất được trà Oolong, người ta phải chọn những lá trà rất cẩn thận. Trà được hái bằng tay, đảm bảo mỗi nhánh phải còn đủ một búp và hai lá non. Không những thế, trà Oolong phải được sơ chế và phơi khô trong bóng râm và được cho lên men (Oxi hóa) theo quy trình lên men một nửa. Chính nhờ phương pháp lên men độc đáo ấy, trà Oolong mới sinh ra những dưỡng chất có lợi cho cho sức khỏe và hương vị thanh khiết đặc trưng.
Các giống Oolong Đài Loan thường được trồng trên những ngọn núi cao hơn 1000m - Ảnh: Sưu tầm
Đây là loại trà bán oxy hóa mà vẫn giữ được tất cả các giá trị dinh dưỡng và đặc tính chữa bệnh tự nhiên có trong trà xanh nguyên chất, nhưng lại không có hương vị như trà thô và các tác dụng phụ khó chịu cho dạ dày. Quá trình oxy hóa ngắn chuyển đổi các nguyên liệu trong trà xanh và tạo ra sự hòa trộn hoàn hảo của hương thơm và vị trà khiến nó khác biệt với tất cả các loại trà khác.
Nhóm Oolong Đài Loan gồm các loại: Oolong Bao Chủng, Cao Sơn Oolong, Kim Tuyên, Thúy Ngọc, Tứ Quý, Thiết Quan Âm, Bạch Hào Oolong (Đông Phương Mỹ Nhân)
Bao Chủng (Baozhong hoặc Pouchong):
Trà Oolong Bao Chủng Đài Loan - Ảnh: Sưu tầm
Trà Bao Chủng Ðài Loan có hai loại, một loại là Văn Sơn Bao Chủng, một loại là Ðông Ðính Oolong. Sau khi trà phơi khô, người ta dùng giấy bản bao lại thành từng gói, hoặc bốn lượng, hoặc nửa cân vì thế nên có tên là Bao Chủng. Trà Bao Chủng có lá quăn tự nhiên, màu xanh hơi vàng. Nước trà Bao Chủng màu xanh vàng, vị thơm ngát, ngọt và có hậu vị như ướp hoa. Bao Chủng được sản xuất chủ yếu ở các quận Bình Lâm (坪林) và Nam Cảng (南港) của thành phố Đài Bắc
Trà Thiết Quan Âm (Iron Goddess hoặc Tieguanyin):
Thiết Quan Âm - Ảnh: Sưu tầm
Được đặt theo tên Phật Quan Âm, loại trà này cũng có nguồn gốc từ Phúc Kiến và là danh trà Trung Hoa, nhưng hiện được trồng phổ biến ở Đài Loan, đặc biệt là ở khu vực Miêu Không ở Đài Bắc. Trà có hương hoa lan nồng rất đăc trưng, màu sắc tươi sáng. Đây là loại trà được lên men nhẹ nên có vị tươi và uống có cảm giác sảng khoái gần giống với trà xanh.
Trà Kim Tuyên (Jin Xuan Oolong hay Golden Lily):
Trà Oolong Kim Tuyên - Ảnh: Sưu tầm
Đây là loại trà được giới trẻ ưa thích, nước trà có màu vàng ánh, mùi thơm như có pha sữa, pha trộn với hương hoa hoặc trái cây, uống vào có hậu ngọt nên được những người thích trà có hương thơm ưa chuộng. Trà Oolong Kim Tuyên hiện nay được trồng nhiều nên đâu đâu cũng có. Người ta phân biệt Kim Tuyên dưới đồng bằng và Kim tuyên trồng trên núi cao, hương vị có khác nhau ít nhiều.
Trà Oolong Tứ Quý (Si Ji Chun hay Four Seasons Oolong):
Tứ Qúy là một giống lai từ chủng Oolong cổ điển, là giống trà được sử dụng rộng rãi nhất trong “The Three Daughters of Taiwan” (Ba loại trà Oolong giúp trà Đài Loan trở nên nổi tiếng). So với các loại trà núi cao khác được trồng ở khu vực cao hơn và cho thu hoạch 2 lần trong năm vào mùa xuân và cuối thu, thì trà Oolong Tứ Quý được trồng ở độ cao thấp hơn và thu hoạch quanh năm mà vẫn mang hương vị hoa tươi “mùa xuân”. Chính vì thế nên trà có tên gọi là Oolong Bốn Mùa (Tứ Qúy) và có mức giá dễ chịu.
Oolong Tứ Quý - Ảnh: Sưu tầm
Đây là một loại trà với màu nước vàng sáng óng ánh, hương thơm nhẹ nhàng của hoa cỏ, mang lại cảm giác ấm áp và dư vị ngọt ngào sạch sẽ thanh thoát. Trà có lớp vị đa dạng, được tinh tế mở ra sau mỗi lần thay đổi nước.
Trà Thúy Ngọc (Tsui Yu Oolong hay Kingfisher Jade Oolong):
“Thúy” là một nhân vật Trung Quốc cổ đại biểu thị cho màu xanh lam của “lông chim bói cá” - một trong những màu sắc được ưa chuộng tại Trung Quốc, và “Yu” có nghĩa là “ngọc bích”.
Trà Thúy Ngọc - Ảnh: Sưu tầm
Màu xanh của loại trà này có tông màu từ xanh lục bảo đến ngọc bích. Đây là loại trà được biết đến với hương hoa phong phú, đôi khi mang hương quế hoặc hoa đào, hay mùi hoa cà, hoa sen… tất cả phụ thuộc vào thời điểm nó được hái, nơi nó được trồng và thời tiết. Các bậc thầy về trà ở Đài Loan mô tả Kingfisher Jade là một loại trà có “hương thơm tự nhiên mạnh mẽ của hoa dại” và hương vị của “trái cây tươi”.
Bạch Hào Ô Long (Đông Phương Mỹ Nhân):
Đông Phương Mỹ Nhân - Ảnh: Sưu tầm
Là loại trà đặc biệt của riêng Ðài Loan, còn gọi là trà ở trong trà (trà trung chi trà). Người ta kể rằng cách đây hơn một trăm năm các vườn trà Ðài Loan bị một giống rầy phá hại chỉ trừ các mầm cây không bị ăn. Nông dân hái những búp trà sấy khô không ngờ lại được người mua ưa chuộng. Cho đến bây giờ loại trà quí nhất vẫn là trà hái vào tiết Ðoan Ngọ, đã bị rầy cắn, vì vậy loại trà này không thuần sắc mà có cả trắng, xanh, hồng, vàng xen lẫn với nhau. Trà ngon là loại nhiều lông trắng, có lẫn cả cành, cả lá, nước pha ra màu vàng nhạt, uống vào có vị đậm, hơi ngọt, thường có hương thơm như cam chín hoặc mật ong. Bạch Hào Ô Long còn có tên gọi là Đông Phương Mỹ Nhân (Oriental Beauty)
Oolong Cao Sơn (High Moutain Oolong):
Khi nông nghiệp Ðài Loan càng phát triển, người ta bắt đầu đem giống trà trồng trên các ngọn núi cao cho ra hương vị có khác biệt so với những vùng trung du và duyên hải nên được gọi là Cao Sơn Trà.
Cao Sơn Oolong - Ảnh: Sưu tầm
Theo những chuyên gia thì trà Cao Sơn phải được trồng ở cao độ 1000 mét trở lên. Mặc dù phương thức chế biến giống như trà Ðông Ðính nhưng vì địa khu khác nhau nên người ta gọi đó là trà Cao Sơn Oolong. Trà thường được trồng ở các vùng núi cao như A Lý Sơn, Lý Sơn và Đại Ngọc Lĩnh. Trên núi cao khí hậu lạnh buốt, sáng sớm và khuya có tuyết, ánh nắng mặt trời cũng ít hơn bình thường nên tinh chất trà cũng ít hơn, lá trà khi sấy khô cuộn lại thành hình hạt và vị tuy thơm nhưng không đắng như những trà Oolong khác.
Tham khảo thêm thông tin tại đây
