Lịch sử của trà được ghi chép từ nghìn năm trước, trải qua nhiều thời đại tạo nên nhiều nền văn hóa trà từ phương Đông đến phương Tây. Tìm hiểu lịch sử của trà sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan về trà, hiểu thêm những giá trị truyền thống trà mang đến. Trà - ngày càng trở nên phổ biến và luôn có một vị trí trong lòng người yêu trà, yêu văn hóa trà truyền thống và hiện đại. Chắc hẳn không thể tóm tắt lịch sử của trà chỉ trong vài dòng văn, bạn đọc yêu trà hãy cùng Plantrip Cha lội ngược dòng thời gian, tìm hiểu nguồn gốc của trà và các nền văn hóa trà trên thế giới.
Lịch sử của Trà
Trà - thức uống có lịch sử lâu đời theo nhiều nghiên cứu cho thấy bắt nguồn từ châu Á, cụ thể là khu vực phía Bắc và Tây Nam Trung Quốc. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều nghiên cứu và dẫn chứng lịch sử của trà khác nhau, song những dẫn chứng này vẫn chưa được xác minh cụ thể. Theo ghi chép sự kiện lịch sử thu tập được, vào thời nhà Thương (1600 TCN - 1048 TCN) trà bắt đầu được phát hiện, và lịch sử của trà cũng bắt nguồn từ đây.
Lịch sử của trà được ghi chép từ rất lâu vào trước công nguyên (Nguồn: Internet)
Truyền thuyết Thần Nông là người phát hiện ra Trà và mang trà đến nhân gian cũng là một trong những truyền thuyết về Trà chinh phục nhiều người yêu trà. Tương truyền, Thần Nông - một trong ba vị Tam Hoàng nổi tiếng Trung Quốc rất am tường về y học, trồng trọt và thường xuyên vi hành hướng dẫn người dân những kỹ thuật trồng trọt và canh tác hiệu quả hơn. Không những vậy, ông nổi tiếng có tấm lòng nhân hậu với mong muốn tìm một phương thuốc thảo dược chữa bệnh cho người dân lúc bấy giờ. Thần Nông đi đến nhiều nơi, gặp bất kỳ loại thảo dược quý hiếm nào ông cũng nếm thử và thử nghiệm công dụng của chúng ngay trên cơ thể mình. Một hôm, gió vô tình thôi những lá trà vào bình được nước của ông, ông uống thử nước trà, thử pha với nước nóng thì thấy hương vị thơm ngon lạ thường. Ông tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm và phát hiện ra những công dụng tuyệt vời của Trà. Kể từ đây, lịch sử của trà kể về những công dụng chữa bệnh được ghi chép và phổ biến hơn trong và ngoài nước. Người dân Trung Quốc lúc này xem trà như một loại thuốc thảo dược dùng để giải độc và chữa bệnh. Mãi cho đến thời nhà Đường (năm 618 – 907), loại cây này mới được dùng rộng rãi với công dụng như một loại nguyên liệu để pha chế đồ uống. Về sau, trà bắt đầu được xuất khẩu sang các quốc gia khác trên thế giới như Mỹ, Anh, Sri Lanka,… Riêng đối với khu vực châu Á mà nổi bật nhất là Nhật Bản, văn hóa trà đạo Nhật Bản hưng thịnh qua nhiều thế kỷ cũng đã được hình thành trong giai đoạn này – khi những sư thầy của phái Thiền Tông có dịp sang nước láng giềng tu đạo. Tính đến nay, trà đã có mặt ở hơn 100 quốc gia, trong đó ½ số nước đã có vùng chuyên canh trà độc lập.
Sau mấy trăm năm phát triển hưng thịnh ở khu vực, thế kỷ XVI chính là cột mốc quan trọng đánh dấu chặng đường “vươn ra biển lớn” của trà. Không còn bị “buộc chặt” ở khu vực châu Á, trà đã theo chân những thương nhân để tìm đến mảnh đất châu Âu rộng lớn. Khoác lên mình danh xưng độc tôn hiếm có, trà đã dần trở thành cái tên quen thuộc góp mặt trong những bữa tiệc của giới quý tộc. Năm 1660, khi công chúa Catherine de Braganza kết hôn với vua Charles II và trở thành hoàng hậu của nước Anh, bà đã tổ chức những buổi trà chiều quy mô lớn trong cung điện. Đây cũng chính là nguồn gốc dẫn đến sự ra đời của văn hóa trà chiều nổi tiếng tại quốc gia này.
Văn hóa trà chiều Anh Quốc bắt đầu từ thế kỷ 18 cho đến ngày nay (Nguồn: Internet)
Đến thế kỉ XVIII, trà đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa trà châu Âu. Đặc biệt, với sự lớn mạnh không ngừng của đế quốc Anh, họ đã mang trà đến trồng tại các thuộc địa của mình, nhiều nhất là ở Mỹ và Ấn Độ.
Có thể nói, dù tồn tại ở thời đại nào thì trà vẫn luôn giữ được vị trí độc tôn không thể nào thay thế được. Trong dòng chảy văn hóa không ngừng của nhân loại, lịch sử của trà được ghi chép với muôn vàn chủng loại và hương vị, luôn đem đến cho người thưởng thức những khía cạnh mới mẻ chẳng hề trùng lặp. Mỗi loại trà mang đến một dáng vẻ độc đáo khác nhau, khiến người ta càng lúc càng say mê thay vì nhàm chán. Hơn cả một loại nguyên liệu để pha chế đồ uống đơn thuần, trà còn là loại thảo dược mang đến vô vàn những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Ngoài ra, đối với người Việt từ cổ chí kim, đây còn là thứ đặc sản khởi nguồn cho quá trình giao tiếp và trao đổi, qua đó thể hiện rõ nét những tinh túy trong văn hóa ứng xử đậm chất phương Đông. Đó cũng chính là những lý do tạo nên sức hấp dẫn vượt thời gian của trà trong đời sống hiện đại.
Điểm danh các quốc gia trồng Trà ngon bậc nhất thế giới
Trung Hoa
Trung Quốc - cái nôi văn hóa trà nhân loại (Nguồn: Internet)
Trung Quốc được xem là cái nôi sản sinh ra Trà. Đối với người dân Trung Hoa, Trà chính là một sản vật - một niềm tự hào văn hóa tồn tại suốt chiều dài lịch sử của đất nước. Bên cạnh dòng trà xanh truyền thống, nơi đây còn nổi tiếng với Thập đại danh trà với hương vị thượng hạng không gì sánh kịp. Trà ở đây chủ yếu được sản xuất thủ công nhằm giữ được vị ngon đặc trưng, đậm đà nhưng thanh nhẹ vô cùng dễ chịu. Nhắc đến Trung Hoa, ta không thể không nhắc đến những danh trà với niên đại hàng trăm năm như: Trà Thiết Quan Âm, trà Long Tỉnh, trà Hoàng Sơn Mao Phong, trà Bích Loa Xuân,… tạo nên lịch sử của Trà Trung Hoa nổi tiếng khắp thế giới.
Đài Loan
Không kém cạnh người láng giềng Trung Quốc, Đài Loan cũng là vùng chuyên canh trà đặc sản tiếng tăm nhất nhì châu lục. Theo lịch sử của trà Đài Loan, từ một vùng đảo hoang, Đài Loan nay đã trở thành mảnh đất của những danh trà với chất lượng vào loại tốt nhất trên thế giới. Trong đó, oolong và trà đen chính là hai loại trà chiếm vị trí vô cùng vững chắc, góp mặt trong danh sách những sản phẩm xuất khẩu chủ lực của nước này.
Đài Loan - Quốc gia có những loại trà ô long ngon tuyệt đỉnh (Nguồn: Internet)
Với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt, Đài Loan chính là môi trường hoàn hảo để tạo ra những loại trà với chất lượng tuyệt hảo. Xét trên mặt bằng chung, Trà Đài Loan thường có giá thành cao hơn trà sản xuất tại Trung Quốc, do đó chất lượng cũng có đôi chút chênh lệch. Một số dòng trà nổi tiếng có thể kể đến bao gồm trà ô long, lục trà, trà Alishan,…
Nhật Bản
Văn hóa trà Nhật Bản - tinh hoa của trà (Nguồn: Internet)
Văn hóa trà đạo Nhật Bản nổi tiếng khắp thế giới với sự tỉ mỉ, chỉn chu và cực kỳ ý nghĩa. Nhật Bản còn được xem là nơi khai sinh ra những loại trà vang danh thế giới. Đa số những loại trà được trồng ở Nhật thường có chất lượng vô cùng vượt trội, tất cả đều nhờ vào quy trình kỹ thuật được kiểm soát hết sức gắt gao. Sau khi trải qua quá trình chọn lọc, lá trà nguyên liệu sẽ được chế biến trong nhiều giờ đồng hồ với những công đoạn như hấp, sấy khô, diệt men,… Đó cũng chính là lý do giúp cho những dòng trà đặc sản của đất nước này đều sở hữu hương có thể khiến cho cả những người khó tính nhất cũng phải siêu lòng.
Ngoài những dòng trà thượng hạng như Gyokuro thượng hạng, Nhật Bản còn được biết đến là xứ sở của các loại trà độc - la dẫn đầu xu hướng, ví dụ như Matcha Nhật thanh khiết, trà Sencha, Houjicha dịu dàng hay trà gạo rang Genmaicha thơm nồng khó cưỡng.
Sri Lanka
Quốc gia của những lá trà đen - Sri Lanka (Nguồn: Internet)
Với danh hiệu “quốc gia của những lá trà đen”, Sri Lanka với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng sẽ là cái tên tiếp theo xuất hiện trong danh sách những đất nước sở hữu nguồn trà nguyên liệu chất lượng. Không hổ danh là quốc gia đứng thứ 4 về sản lượng xuất khẩu trà trên thế giới (sau Trung Quốc, Ấn Độ và Kenya), nơi đây chính là mảnh đất vàng màu mỡ với những đồi trà xanh mướt trải rộng khắp nơi tạo nên lịch sử của trà đen Sri-Lanka vang danh thế giới.
Loại trà nổi tiếng nhất đồng thời được xem như sản phẩm đại diện cho ngành công nghiệp sản xuất trà ở Sri Lanka chính là trà đen Ceylon. Năm 1824, khi nước này còn là vùng thuộc địa nằm dưới ách cai trị của thực dân Anh, cây trà đã được đưa đến và trồng rộng rãi ở các đồn điện rộng lớn. Trà Ceylon có vị đậm, mới đầu có hơi chát nhẹ nhưng hậu trà về sau lại càng lúc càng ngọt dần. Không chỉ sở hữu trọn vẹn vị trà thuần túy đầy thanh mát, trà đen Ceylon còn phảng phất hương vị trái cây chín mọng của vùng đất nhiệt đới xa xôi.
Ấn Độ
Ấn Độ - quốc gia sản xuất trà lớn thứ 2 trên thế giới (Nguồn: Internet)
Với diện tích rộng lớn cùng lịch sử trồng trọt lâu đời, không khó hiểu khi Ấn Độ vẫn luôn giữ vững danh hiệu á quân trong lĩnh vực xuất khẩu trà suốt nhiều năm trở lại đây. Khi còn nắm quyền đô hộ, thực dân Anh đã chọn một số vùng đất màu mỡ ở quốc gia này để trồng trà, nhằm mục đích biến nơi đây thành vùng cung cấp trà nguyên liệu chủ yếu cho đế quốc. Những nỗ lực của Anh trong việc thoát khỏi sự độc quyền hàng hóa (trong trường hợp này là trà) của Trung Quốc đã gián tiếp giúp Ấn Độ trở thành một vùng chuyên canh trà rộng lớn, với các thế hệ nông dân dày dặn kinh nghiệm canh tác hơn cả, tạo nên lịch sử của trà đen Ấn Độ cao cấp, quý hiếm.
Nhắc đến các danh trà nổi tiếng ở Ấn Độ, có lẽ người ta sẽ nghĩ ngay đến trà đen Darjeeling và người bạn trà đen Assam đầy quyến rũ. Đặc trưng của chúng nằm ở hương vị đậm đà, quyện lẫn giữa trà đen sâu lắng và mạch nha dịu ngọt, tạo nên vị chát đầy thanh nhẹ chứ không quá gắt. Ngoài ra, để tạo nên sự mới mẻ khi thưởng thức, người dân Ấn Độ thường thêm sữa, đường, muối hoặc một số hương liệu khác vào tách trà đen ấm nóng.
Anh Quốc
Không những là quốc gia đóng vai trò “cầu nối” giúp cây trà trở nên phổ biến trên toàn thế giới, Anh Quốc còn là vùng đất có sản lượng tiêu thụ trà vào loại “khủng” nhất hiện nay. Với nền văn hóa trà chiều đặc trưng chắc hẳn sẽ không mấy ai cảm thấy bất ngờ khi biết rằng nơi đây chính là “kinh đô của các loại trà” ở châu Âu hoa lệ.
Anh Quốc - nơi khởi sinh văn hóa trà chiều từ giới quý tộc hoàng gia (Nguồn: internet)
Được tạo nên từ trà đen thượng hạng và cam bergamot - một loại cây hương liệu trồng phổ biến ở Ý - trà Earl Grey (hay trà Bá Tước) đích thị là sản vật số 1, mang trong mình những ký ức lịch sử của trà và dấu ấn văn hóa riêng biệt của đất nước này. Bên cạnh vị trà có phần ngăm đắng nhưng ngọt hậu, trà Earl Grey còn gây ấn tượng cho người thưởng thức bởi mùi thơm hết sức tinh tế, khiến những ai đã có dịp thưởng thức đều phải nhớ mãi không quên.
Việt Nam
Trà Việt Nam - hương vị trà thuần túy chứa đụng tinh hoa đất trời (Nguồn: Internet)
Với điều kiện khí hậu – thổ nhưỡng thuận lợi cùng đội ngũ lao động có kinh nghiệm đã từng bước vươn lên và trở thành một trong những vùng chuyên canh trà tiếng tăm trên thế giới. Trà Việt Nam trải qua vô số công đoạn chế biến công phu với hương vị nồng đượm luôn là thứ đặc sản khiến giới sành trà trong và ngoài nước ngưỡng mộ.
Đặc biệt, việc địa hình đồi núi chiếm ¾ diện tích đã tạo điều kiện thuận lợi để nước ta quy hoạch và xây dựng nhiều khu đồn điền chuyên canh trà chất lượng nằm dọc chiều dài lục địa. Đây cũng là nhân tố vô cùng quan trọng, giúp tạo ra cơ cấu trà đa dạng hơn cả. Trong đó, trà xanh ướp hoa sen, trà nhài, trà Shan Tuyết, trà nõn tôm hay trà Đinh Ngọc,… là một số đại diện tiêu biểu đại diện cho hương vị tuyệt hảo của trà Việt Nam.
Bằng tình yêu mãnh liệt dành cho loại thức uống độc đáo này, Plantrip Cha luôn cố gắng mang đến cho khách hàng những sản phẩm trà chất lượng với giá thành tốt nhất thị trường. Bên cạnh những dòng trà thưởng trong nước, Plantrip Cha còn tự hào là nơi cung cấp hơn 100 loại trà nhập khẩu đến từ các quốc gia trồng trà ngon nhất trên thế giới. Rất mong rằng Plantrip Cha sẽ có cơ hội được đồng hành và trở thành sự lựa chọn đáng tin cậy của mọi khách hàng!
